منظور از موانع مسئولیت کیفري، همانطور که از نام آنها پیداست، عواملی هستند که موجب زائل شدن مسئولیت کیفريِ مرتکبان جرایم میشوند. در برخی از نظامهاي حقوقی بین عوامل موجهه و عوامل معذورکننده تفکیک قائل میشوند. منظور از عوامل نوع اول، آنهایی است که موجب تبدیل عمل مرتکب از یک عمل بد و ناپسند به یک عمل خوب و پسندیده میشوند. نمونۀ بارز این عوامل دفاع مشروع است. اضطرار، امر آمر قانونی و حکم قانون را نیز میتوان به عنوان نمونههاي دیگري از عوامل موجهه ذکر کرد. از سوي دیگر، فرد برخوردار از یک عامل معذورکننده (مثلا شًخص صغیر یا مجنون یا مست) در صورت ارتکاب جرم، مرتکب عمل زشت و ناپسندي میشود لیکن وي، با توجه به نقص و ناتوانیاش، قابل سرزنش نیست یا، حداقل، در حد یک انسان عاقل و بالغ و هشیار قابل سرزنش نمیباشد. علیرغم آثار علمی که این تفکیک (براي مثال، از لحاظ مسئولیت شرکا و معاونان جرم) دارد، ما در این فصل، بدون تفکیک قائل شدن بین موانع مسئولیت کیفري، آنها را، تا آنجا که به جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص مربوط میشوند.